دختران یک مکتب در کابل با حمایت سازمان ملل روز جهانی سواد را تجلیل می کنند.افغانستان نه تنها دربین کشورهای جهان سومی بلکه در سطح منطقه پایین ترین شاخص سواد را دارد. سوادآموزی، بالا بردن سطح سواد و ارتقای کیفیت تدریسی درافغانستان یکی از برنامه های مهم سازمان ملل متحد و جامعه جهانی بوده است.
سواد نعمتی است که هر انسان برای سعادت در زندگی اش به آن نیاز دارد. افغانستان دارای کمترین میزان سواد در میان کشورهای منطقه و جهان است. گزارش سازمان ملل میزان سواد را در افراد بالای 15 سال در این کشور فقط 26 درصد ذکر کرده ویاد آور شده است که میزان سواد در بین زنان با همین رده سنی 12 در صد است.
پس از فروپاشی نظام طالبان افغانستان دارای نصابی تعلیمی شده است . در زمان حاکمیت طالبان تمامی مضمون های مکتب ها خلاصه می شد به تعلیمات دینی. در یازده سال گذشته نصاب تعلیمی این کشور بارها تغییر کرده است و هنوز هم تلاش های برای بهتر نمودن کیفیت آن جریان دارد.
آموزگاران در افغانستان از امتیازهای آنچنانی برخوردار نیستند. اکثریت کسانی که در امتحان کانکور کمترین نمره را می گیرند به دانشکده تربیه معلم فرستاده می شوند. دانش آموزان همواره از نداشتن آموزگاران مسلکی شکایت دارند. اکثر آموزگاران افغانستانی به خاطر کم بودن معاش به کارهای شخصی روی می آورند و یا هم جذب موسسات تعلیمی و سازمان های خصوصی می شوند.
دانش آموزان به مکتبی که از سوی طالبان سوزانده شده بازگشته اند و درس می خوانند. صد ها مکتب در سالهای اخیر بوسیله شورشیان طالبان سوزانده شده اند. به دلیل نا امنی ها هنوز هم شمار زیادی مکاتب در سراسر افغانستان مسدود هستند. چندی پیش وزارت معارف افغانستان اعلام کرد که 500 مکتب که بیشترشان در مناطق جنوبی افغانستان موقعیت دارند به خاطر نا امنی ها بسته شده اند. تنها 179 مکتب در هلمند مسدود هستند.
دانش آموزان افغانستانی در یک اعتراض خیابانی از طالبان خواستند تا مکتب هایشان را نسوزانند. وزارت معارف بارها وعده داده است تا از طریق کار با متنفذان محلی و سران قومی، مکاتب مسدود شده را در ولایات نا امن بازگشایی کند، اما به نظر می رسد این تلاش ها نتوانسته سود مند واقع شود.
با اینهمه همه ساله به تعداد دانش آموزان در افغانستان افزوده می شود. وزارت معارف گفته است که در سال 2012 بیش از 9 میلیون دانش آموز در این کشور در حال آموزش هستند. اما هنوز هم خیلی از آنها صنف ندارند و داخل خیمه ها درس می خوانند.
با افزایش دانش آموزان به امکانات بیشتری هم نیاز است. خیلی از دانش آموزان در افغانستان هنوز هم روی زمین می نشینند و درس می خوانند. مخصوصا دانش آموزان صنف های پایین تر در ولسوالی ها. این موضوع می تواند آنها را از رفتن به مکتب دلزده کند. نباید فراموش کرد که وضعیت در مکتبهای افغانستان از نظر امکانات نسبت به سالهای قبل خیلی بهتر شده است.
وزارت معارف افغانستان به خاطر اینکه همه ساله به تعداد دانش آموزان افزوده می شود مقدار زیادی از بودجه اش را صرف ساختن مکتب های جدید و انکشاف مکتب های قدیمی می کند. انتظار می رود که تا سال 2015 سطح سواد در افغانستان به 50 درصد افزایش یابد.
جامعه جهانی ، سازمان های بین المللی و حتی برخی از شرکت ها و موسسات خصوصی تعلیمی در افغانستان مکتب می سازند. حالا شمار زیادی از مکتب ها در شهر ها و ولسوالی های افغانستان نمایی جدید دارند. اما هنوز هم این تعداد مکاتب کافی نیست.
دختران لیسه تخنیک در هرات از دوربین های جدید استفاده می کنند. در سالهای اخیر مکتبها در افغانستان با وسایل لابراتواری و امکانات بیشتر مجهز شده اند. وزارت معارف افغانستان می گوید هنوز هم خیلی از مکتب ها به وسایل لابراتواری نیازمند هستند.
کودکان مهاجر در پاکستان به خاطر فراهم نبودن شرایط آموزشی دست به تظاهرات زده اند. میلیون ها افغانستانی در کشورهای مختلف جهان مهاجر هستند. شرایط آموزشی برای مهاجران در ایران و پاکستان با دشواری های زیادی روبرو است. دولت افغانستان بارها از مقامات دولتی این کشورها خواسته است تا شرایط را برای پذیرش کودکان مهاجر در مکاتب آسان بسازند.
همه ساله در افغانستان از روز جهانی سواد تجلیل می شود. رئیس جمهور کرزی همواره بر آموزش و پرورش در افغانستان تاکید می کند و یگانه راه برون رفت از چالش های متعدد در افغانستان را باسواد شدن مردم می داند. او خطاب به طالبان گفته است: " شما مکاتب را می سوزانید، اما من دوباره درست میکنم. اگر دوباره بسوزانید دوباره درست میکنم. تا زمانی درست می کنم که شما از سوزاندن مکاتب خسته شوید."
دولت افغانستان در سالهای اخیر توجه خاصی به افزایش مدارس دینی در کشور داشته است. چرا که به باور مقامات اکثر کودکانی که برای فراگیری علوم دینی به کشورهای دیگر بخصوص پاکستان می روند شدیدا افراطی به کشور بر می گردند. از سویی دیگر وزارت معارف افغانستان اخیرا اعلام کرده است که تعداد بی سوادان در یازده سال اخیر از 12 میلیون نفر به 8 میلیون نفر در این کشور کاهش یافته است.
سالانه هزاران دانش آموز از مکاتب فارغ می شوند و پس از سپری کردن امتحان کنکور وارد دانشگاه های این کشور می گردند. کم بودن پذیرش دانشجو ها دیگر مشکلی است که جوانان این کشور با آن روبرو هستند. در سال 2012 از 150 هزار شرکت کننده در کانکور فقط 40 هزار تن جذب موسسات تحصیلات عالی شدند. قرار بود 70 هزار تن بی نتیجه جذب موسسات نیمه عالی شوند. با این حساب هنوز هم 40 هزار تن دیگر بی سرنوشت هستند.
|
|
نظرات شما عزیزان: